Священное Писание

1. Лучше кусок сухого хлеба, и с ним мир, нежели дом, полный заколотого скота, с раздором.
1. Melior est buccella sicca cum pace
quam domus plena victimis cum iurgio.
2. Разумный раб господствует над беспутным сыном и между братьями разделит наследство.
2. Servus sapiens dominabitur filiis inhonestis
et inter fratres hereditatem dividet.
3. Плавильня - для серебра, и горнило - для золота, а сердца испытывает Господь.
3. Sicut igne probatur argentum et aurum camino,
ita corda probat Dominus.
4. Злодей внимает устам беззаконным, лжец слушается языка пагубного.
4. Malus oboedit labio iniquo,
et fallax obtemperat linguae mendaci.
5. Кто ругается над нищим, тот хулит Творца его; кто радуется несчастью, тот не останется ненаказанным [а милосердый помилован будет].
5. Qui despicit pauperem, exprobrat Factori eius;
et, qui in ruina laetatur alterius, non erit impunitus.
6. Венец стариков - сыновья сыновей, и слава детей - родители их. [У верного целый мир богатства, а у неверного - ни обола.]
6. Corona senum filii filiorum,
et gloria filiorum patres eorum.
7. Неприлична глупому важная речь, тем паче знатному - уста лживые.
7. Non decent stultum verba composita,
nec principem labium mentiens.
8. Подарок - драгоценный камень в глазах владеющего им: куда ни обратится он, успеет.
8. Gemma gratissima munus in oculis domini eius;
quocumque se verterit, prospere aget.
9. Прикрывающий проступок ищет любви; а кто снова напоминает о нем, тот удаляет друга.
9. Qui celat delictum, quaerit amicitias;
qui sermone repetit, separat foederatos.
10. На разумного сильнее действует выговор, нежели на глупого сто ударов.
10. Plus proficit correptio apud prudentem
quam centum plagae apud stultum.
11. Возмутитель ищет только зла; поэтому жестокий ангел будет послан против него.
11. Semper iurgia quaerit malus;
angelus autem crudelis mittetur contra eum.
12. Лучше встретить человеку медведицу, лишенную детей, нежели глупца с его глупостью.
12. Expedit magis ursae occurrere, raptis fetibus,
quam fatuo confidenti in stultitia sua.
13. Кто за добро воздает злом, от дома того не отойдет зло.
13. Qui reddit mala pro bonis,
non recedet malum de domo eius.
14. Начало ссоры - как прорыв воды; оставь ссору прежде, нежели разгорелась она.
14. Aquarum proruptio initium est iurgiorum;
et, antequam exacerbetur contentio, desere.
15. Оправдывающий нечестивого и обвиняющий праведного - оба мерзость пред Господом.
15. Qui iustificat impium et qui condemnat iustum,
abominabilis est uterque apud Dominum.
16. К чему сокровище в руках глупца? Для приобретения мудрости у него нет разума. [Кто высоким делает свой дом, тот ищет разбиться; а уклоняющийся от учения впадет в беды.]
16. Ad quid pretium in manu stulti?
Ad emendam sapientiam, cum careat corde?
17. Друг любит во всякое время и, как брат, явится во время несчастья.
17. Omni tempore diligit, qui amicus est,
et frater ad angustiam natus est.
18. Человек малоумный дает руку и ручается за ближнего своего.
18. Stultus homo iungit manus,
cum spoponderit pro amico suo.
19. Кто любит ссоры, любит грех, и кто высоко поднимает ворота свои, тот ищет падения.
19. Qui diligit delictum, diligit rixas;
et, qui exaltat ostium, quaerit effracturam.
20. Коварное сердце не найдет добра, и лукавый язык попадет в беду.
20. Qui perversi cordis est, non inveniet bonum;
et, qui vertit linguam, incidet in malum.
21. Родил кто глупого, - себе на горе, и отец глупого не порадуется.
21. Qui generat stultum, maerorem generat sibi,
sed nec pater in fatuo laetabitur.
22. Веселое сердце благотворно, как врачевство, а унылый дух сушит кости.
22. Animus gaudens aetatem floridam facit,
spiritus tristis exsiccat ossa.
23. Нечестивый берет подарок из пазухи, чтобы извратить пути правосудия.
23. Munera de sinu impius accipit,
ut pervertat semitas iudicii.
24. Мудрость - пред лицем у разумного, а глаза глупца - на конце земли.
24. In facie prudentis lucet sapientia,
oculi stultorum in finibus terrae.
25. Глупый сын - досада отцу своему и огорчение для матери своей.
25. Ira patris filius stultus
et dolor matris, quae genuit eum.
26. Нехорошо и обвинять правого, и бить вельмож за правду.
26. Non est bonum multam inferre iusto
nec percutere principem contra rectitudinem.
27. Разумный воздержан в словах своих, и благоразумный хладнокровен.
27. Qui moderatur sermones suos, novit scientiam,
et lenis spiritu est vir prudens.
28. И глупец, когда молчит, может показаться мудрым, и затворяющий уста свои - благоразумным.
28. Stultus quoque, si tacuerit, sapiens reputabitur
et, si compresserit labia sua, intellegens.