Священное Писание

1. Всякий друг может сказать: "и я подружился с ним". Но бывает друг по имени только другом.
1. Omnis amicus dicet: “ Et ego amicitiam copulavi! ”;
sed est amicus solo nomine amicus.
Nonne tristitia appropinquans usque ad mortem:
2. Не есть ли это скорбь до смерти, когда приятель и друг обращается во врага?
2. sodalis et amicus ad inimicitiam conversus?
3. О, злая мысль! откуда вторглась ты, чтобы покрыть землю коварством?
3. O praesumptio nequissima, unde creata es
cooperire aridam malitia et dolositate illius?
4. Приятель радуется при веселии друга, а во время скорби его будет против него.
4. Sodalis amico coniucundatur in oblectationibus
et in tempore tribulationis adversarius erit;
5. Приятель помогает другу в трудах его ради чрева, а в случае войны возьмется за щит.
5. sodalis amico condolet causa ventris
et contra hostem accipiet scutum.
6. Не забывай друга в душе твоей и не забывай его в имении твоем.
6. Non obliviscaris amici tui in animo tuo
et non immemor sis illius in opibus tuis.
7. Всякий советник хвалит свой совет, но иной советует в свою пользу;
7. Noli consiliari cum eo, qui tibi insidiatur,
et a zelantibus te absconde consilium.
8. от советника охраняй душу твою и наперед узнай, что ему нужно; ибо, может быть, он будет советовать для самого себя;
8. Omnis consiliarius prodit consilium,
sed est consiliarius pro semetipso.
9. может быть, он бросит на тебя жребий и скажет тебе: "путь твой хорош"; а сам станет напротив тебя, чтобы посмотреть, что случится с тобою.
9. A consiliario serva animam tuam
et prius scito quae sit illius necessitas
­ et ipse enim animo suo cogitabit ­
10. Не советуйся с недоброжелателем твоим и от завистников твоих скрывай намерения.
10. ne forte mittat super te sortem
et dicat tibi:
11. Не советуйся с женою о сопернице ее и с боязливым - о войне, с продавцом - о мене, с покупщиком - о продаже, с завистливым - о благодарности,
11. “ Bona est via tua ”
et stet e contrario videre quid tibi eveniat.
12. с немилосердым - о благотворительности, с ленивым - о всяком деле,
12. Noli consiliari cum invido
et a zelante te consilium absconde;
nec cum muliere de ea, quae ei aemulatur,
cum timido de bello,
cum negotiatore de traiecticio,
cum emptore de venditione,
cum viro livido de gratiis agendis,
13. с годовым наемником - об окончании работы, с ленивым рабом - о большой работе:
13. cum impio de pietate,
cum inhonesto de honestate,
cum operario otioso de omni opere,
14. не полагайся на таких ни при каком совещании,
14. cum mercennario annuali de consummatione anni,
cum servo pigro de multa operatione:
non attendas his in omni consilio.
15. но обращайся всегда только с мужем благочестивым, о котором узнаешь, что он соблюдает заповеди Господни,
15. Sed cum viro timorato assiduus esto,
quemcumque cognoveris observantem mandata,
16. который своею душею - по душе тебе и, в случае падения твоего, поскорбит вместе с тобою.
16. cuius anima est secundum animam tuam,
et qui, cum titubaveris in tenebris, condolebit tibi.
17. Держись совета сердца твоего, ибо нет никого для тебя вернее его;
17. Et consilium cordis statue tecum;
non est enim tibi aliud fidelius illo.
18. душа человека иногда более скажет, нежели семь наблюдателей, сидящих на высоком месте для наблюдения.
18. Anima viri enuntiat aliquando vera
quam septem circumspectores sedentes in excelso ad speculandum.
19. Но при всем этом молись Всевышнему, чтобы Он управил путь твой в истине.
19. Et in his omnibus deprecare Altissimum,
ut dirigat in veritate viam tuam.
20. Начало всякого дела - размышление, а прежде всякого действия - совет.
20. Ante omnia opera verbum verax praecedat te,
et ante omnem actum consilium stabile.
21. Выражение сердечного изменения - лице. Четыре состояния выражаются на нем: добро и зло, жизнь и смерть, а господствует всегда язык.
21. Radix consiliorum cor,
ex quo partes quattuor oriuntur:
bonum et malum, vita et mors;
et dominatrix illorum est assidua lingua.
22. Иной человек искусен и многих учит, а для своей души бесполезен.
22. Est vir peritus multorum eruditor
et animae suae inutilis est.
23. Иной ухищряется в речах, а бывает ненавистен, - такой останется без всякого пропитания;
23. Est qui sophistice loquitur et odibilis est;
in omni cibo voluptatis defraudabitur.
24. ибо не дана ему от Господа благодать, и он лишен всякой мудрости.
24. Non est illi data a Domino gratia:
omni enim sapientia defraudatus est.
25. Иной мудр для души своей, и плоды знания на устах его верны.
25. Est sapiens animae suae sapiens,
et fructus sensus illius super corpus suum.
26. Мудрый муж поучает народ свой, и плоды знания его верны.
26. Vir sapiens plebem suam erudit,
et fructus sensus illius fideles sunt.
27. Мудрый муж будет изобиловать благословением, и все видящие его будут называть его блаженным.
27. Vir sapiens implebitur benedictionibus,
et omnes videntes illum beatum dicent.
28. Жизнь человека определяется числом дней, а дни Израиля бесчисленны.
28. Vita viri in numero dierum;
dies autem Israel innumerabiles sunt.
29. Мудрый приобретет доверие у своего народа, и имя его будет жить вовек.
29. Sapiens in populo hereditabit honorem,
et nomen illius erit vivens in aeternum.
30. Сын мой! в продолжение жизни испытывай твою душу и наблюдай, что для нее вредно, и не давай ей того;
30. Fili, in vita tua tenta animam tuam
et vide si quid obnoxium ei est: non des illi.
31. ибо не все полезно для всех, и не всякая душа ко всему расположена.
31. Non enim omnia omnibus expediunt,
et non omni animae omne genus placet.
32. Не пресыщайся всякою сластью и не бросайся на разные снеди,
32. Noli avidus esse in omni epulatione
et non te effundas super omnem escam.
33. ибо от многоядения бывает болезнь, и пресыщение доводит до холеры;
33. In multis enim escis erit infirmitas,
et aviditas appropinquabit usque ad choleram.
34. от пресыщения многие умерли, а воздержный прибавит себе жизни.
34. Propter crapulam multi obierunt;
qui autem abstinens est, adiciet vitam.