Священное Писание

1. Не ссорься с человеком сильным, чтобы когда-нибудь не впасть в его руки.
1. Non litiges cum homine potente,
ne forte incidas in manus illius.
2. Не заводи тяжбы с человеком богатым, чтобы он не имел перевеса над тобою;
2. Non contendas cum viro locuplete,
ne forte contra te constituat pondus tuum:
3. ибо золото многих погубило, и склоняло сердца царей.
3. multos enim perdidit aurum,
et argentum etiam cor regum subvertit.
4. Не спорь с человеком, дерзким на язык, и не подкладывай дров на огонь его.
4. Non litiges cum homine linguato
et non struas in ignem illius ligna.
5. Не шути с невеждою, чтобы не подверглись бесчестию твои предки.
5. Non communices homini indocto,
ne contemnaris a principibus.
6. Не укоряй человека, обращающегося от греха: помни, что все мы находимся под эпитимиями.
6. Ne despicias hominem avertentem se a peccato
neque improperes ei;
memento quoniam omnes in correptione sumus.
7. Не пренебрегай человека в старости его, ибо и мы стареем.
7. Ne spernas hominem in sua senectute,
etenim ex nobis senescunt.
8. Не радуйся смерти человека, хотя бы он был самый враждебный тебе: помни, что все мы умрем.
8. Noli de mortuo inimico tuo gaudere;
memento quoniam omnes morimur et in gaudium nolumus venire.
9. Не пренебрегай повестью мудрых и упражняйся в притчах их;
9. Ne despicias narrationem presbyterorum sapientium
et in proverbiis eorum conversare;
10. ибо от них научишься ведению и - как служить сильным.
10. ab ipsis enim disces sapientiam et doctrinam intellectus
et servire magnatis sine querela.
11. Не удаляйся от повести старцев, ибо и они научились от отцов своих,
11. Non te praetereat narratio seniorum:
ipsi enim didicerunt a patribus suis;
12. и ты научишься от них рассудительности и - какой в случае надобности дать ответ.
12. quoniam ab ipsis disces intellectum
et in tempore necessitatis dare responsum.
13. Не разжигай углей грешника, чтобы не сгореть от пламени огня его,
13. Non incendas carbones peccatorum arguens eos
et ne incendaris flamma ignis peccatorum illorum.
14. и не восставай против наглеца, чтобы он не засел засадою в устах твоих.
14. Ne contra faciem stes contumeliosi,
ne sedeat quasi insidiator ori tuo.
15. Не давай взаймы человеку, который сильнее тебя; а если дашь, то считай себя потерявшим.
15. Noli fenerari homini fortiori te;
quod si feneraveris, quasi perditum habe.
16. Не поручайся сверх силы твоей; а если поручишься, заботься, как обязанный заплатить.
16. Non spondeas super virtutem tuam;
quod si spoponderis, quasi restituens cogita.
17. Не судись с судьею, потому что его будут судить по его почету.
17. Non litiges contra iudicem,
quoniam secundum placitum suum iudicat.
18. С отважным не пускайся в путь, чтобы он не был тебе в тягость; ибо он будет поступать по своему произволу, и ты можешь погибнуть от его безрассудства.
18. Cum audace non eas in via,
ne forte aggraves mala tua:
ipse enim secundum voluntatem suam vadit,
et simul cum stultitia illius peries.
19. Не заводи ссоры со вспыльчивым и не проходи с ним чрез пустыню; потому что кровь - как ничто в глазах его, и где нет помощи, он поразит тебя.
19. Cum iracundo non facias rixam
et cum ipso non eas in desertum,
quoniam quasi nihil est ante illum sanguis,
et, ubi non est adiutorium, elidet te.
20. Не советуйся с глупым, ибо он не может умолчать о деле.
20. Cum fatuis consilium non habeas;
non enim poterunt occultare secretum tuum.
21. При чужом не делай тайного, ибо не знаешь, что он сделает.
21. Coram extraneo nihil facias cautum;
nescis enim quid pariet.
22. Не открывай всякому человеку твоего сердца, чтобы он дурно не отблагодарил тебя.
22. Non omni homini cor tuum manifestes,
ne forte repellas a te bonum.