Священное Писание

1. Ионафан, видя, что время благоприятствует ему, избрал мужей и послал в Рим установить и возобновить дружбу с Римлянами,
1. Et vidit Ionathas quia tempus eum adiuvat; et elegit viros et misit Romam statuere et renovare cum eis amicitiam;
2. и к Спартанцам и в другие места послал письма о том же.
2. et ad Spartiatas et ad alia loca misit epistulas secundum eadem.
3. И пришли они в Рим, и вошли в совет, и сказали: "Ионафан-первосвященник и народ Иудейский прислали нас, чтобы возобновить дружбу с вами и союз по-прежнему".
3. Et abierunt Romam et intraverunt curiam et dixerunt: “Ionathas summus sacerdos et gens Iudaeorum miserunt nos renovare amicitiam et societatem secundum pristinum”.
4. И там дали им письма к местным начальникам, чтобы проводили их в землю Иудейскую с миром.
4. Et dederunt illis epistulas ad ipsos per loca, ut deducerent eos in terram Iudae cum pace.
5. Вот список письма, которое писал Ионафан Спартанцам:
5. Et hoc est exemplum epistularum, quas scripsit Ionathas Spartiatis:
6. "Первосвященник Ионафан и народные старейшины и священники и остальной народ Иудейский братьям Спартанцам - радоваться.
6. “ Ionathas summus sacerdos et seniores gentis et sacerdotes et reliquus populus Iudaeorum Spartiatis fratribus salutem.
7. Еще прежде от Дария [Арея], царствовавшего у вас, присланы были к первосвященнику Онии письма, что вы - братья наши, как показывает список.
7. Iampridem missae erant epistulae ad Oniam summum sacerdotem ab Ario, qui regnabat apud vos, quoniam estis fratres nostri, sicut rescriptum continet, quod subiectum est.
8. И принял Ония посланного мужа с честью, и получил письма, в которых ясно говорилось о союзе и дружбе.
8. Et suscepit Onias virum, qui missus fuerat, cum honore; et accepit epistulas, in quibus significabatur de societate et amicitia.
9. Мы же, хотя и не имеем надобности в них, имея утешением священные книги, которые в руках наших,
9. Nos igitur, cum nullo horum indigeremus, exhortationem habentes sanctos libros, qui sunt in manibus nostris,
10. но предприняли послать к вам для возобновления братства и дружбы, чтобы не отчуждаться от вас; ибо много прошло времени после того, как вы присылали к нам.
10. tentavimus mittere ad vos renovare fraternitatem et amicitiam, ne forte alieni efficiamur a vobis; multa enim tempora transierunt, ex quo misistis ad nos.
11. Мы неопустительно во всякое время, как в праздники, так и в прочие установленные дни, воспоминаем о вас при жертвоприношениях наших и молитвах, как должно и прилично воспоминать братьев.
11. Nos ergo in omni tempore sine intermissione in diebus sollemnibus et ceteris, quibus oportet, memores sumus vestri in sacrificiis, quae offerimus, et in obsecrationibus, sicut fas est et decet meminisse fratrum.
12. Мы радуемся о вашей славе;
12. Laetamur itaque de gloria vestra.
13. нас же обстоят многие беды и частые войны; ибо воевали против нас окрестные цари.
13. Nos autem circumdederunt multae tribulationes et multa proelia; et impugnaverunt nos reges, qui sunt in circuitu nostro.
14. Но мы не хотели беспокоить вас и прочих союзников и друзей наших в этих войнах,
14. Noluimus ergo vobis molesti esse et ceteris sociis et amicis nostris in his proeliis;
15. ибо мы имеем помощь небесную, помогающую нам; мы избавились от врагов наших, и враги наши усмирены.
15. habemus enim de caelo auxilium, quod nos adiuvat, et liberati sumus nos ab inimicis nostris, et humiliati sunt inimici nostri.
16. Теперь мы избрали Нуминия, сына Антиохова, и Антипатра, сына Иасонова, и послали их к Римлянам возобновить дружбу с ними и прежний союз.
16. Elegimus itaque Numenium Antiochi filium et Antipatrem Iasonis filium et misimus ad Romanos renovare cum eis amicitiam et societatem pristinam;
17. Поручили им идти и к вам, приветствовать вас и вручить вам письма от нас о возобновлении и с вами нашего братства.
17. mandavimus itaque eis, ut veniant etiam ad vos et salutent vos et reddant vobis epistulas nostras de innovatione et fraternitate nostra.
18. И вы хорошо сделаете, ответив нам на них".
18. Et nunc bene facietis respondentes nobis ad haec ”.
19. Вот и список писем, которые прислал Дарий [Арей]:
19. Et hoc est rescriptum epistularum, quas miserunt Oniae:
20. "Царь Спартанский Онии-первосвященнику - радоваться.
20. “ Arius rex Spartiatarum Oniae sacerdoti magno salutem.
21. Найдено в писании о Спартанцах и Иудеях, что они - братья и от рода Авраамова.
21. Inventum est in scriptura de Spartiatis et Iudaeis quoniam sunt fratres et quod sunt de genere Abraham.
22. Теперь, когда мы узнали об этом, вы хорошо сделаете, написав нам о благосостоянии вашем.
22. Et nunc, ex quo haec cognovimus, bene facietis scribentes nobis de pace vestra.
23. Мы же уведомляем вас: скот ваш и имущество ваше - наши, а что у нас есть, то ваше. И мы повелели объявить вам об этом".
23. Sed et nos rescribimus vobis. Pecora vestra et possessiones vestrae nostrae sunt; et, quae nostra, vestra sunt. Mandamus itaque, ut annuntient vobis secundum haec ”.
24. И услышал Ионафан, что возвратились военачальники Димитрия с большим войском, нежели прежде, чтобы воевать против него,
24. Et audivit Ionathas quoniam regressi sunt principes Demetrii cum exercitu multo supra quam prius pugnare adversus eum.
25. и вышел из Иерусалима, и встретил их в стране Амафитской, и не дал им времени войти в страну его.
25. Et exiit ab Ierusalem et occurrit eis in Amathitem regionem; non enim dedit eis spatium, ut ingrederentur regionem eius.
26. И послал соглядатаев в стан их, которые, возвратившись, объявили ему, что они готовятся напасть на них в эту ночь.
26. Et misit speculatores in castra eorum, et reversi renuntiaverunt ei quod ita constituunt supervenire illis nocte.
27. Посему, когда зашло солнце, Ионафан приказал своим бодрствовать, быть в вооружении и готовиться к сражению всю ночь, и поставил вокруг стана передовых сторожей.
27. Cum occidisset autem sol, praecepit Ionathas suis vigilare et esse in armis paratos ad pugnam tota nocte; et emisit custodes per circuitum castrorum.
28. И услышали неприятели, что Ионафан со своими приготовился к сражению, и устрашились, и затрепетали сердцем своим, и, зажегши огни в стане своем, ушли.
28. Et audierunt adversarii quod paratus est Ionathas cum suis in bellum, et timuerunt et formidaverunt in corde suo et accenderunt focos in castris suis.
29. Ионафан же и бывшие с ним не знали о том до утра, ибо видели горящие огни.
29. Ionathas autem et, qui cum eo erant, non cognoverunt usque mane; videbant enim luminaria ardentia.
30. И погнался Ионафан за ними, но не настиг их, потому что они перешли реку Елевферу.
30. Et insecutus est eos Ionathas et non comprehendit eos; transierant enim flumen Eleutherum.
31. Тогда Ионафан обратился на Арабов, называемых Заведеями, поразил их и взял добычу их.
31. Et divertit Ionathas ad Arabas, qui vocantur Zabadaei, et percussit eos et accepit spolia eorum.
32. Потом, возвратившись, пришел в Дамаск и прошел по всей той стране.
32. Et iunxit et venit Damascum et perambulabat omnem regionem illam.
33. И Симон вышел, и прошел до Аскалона и ближайших крепостей, и обратился в Иоппию, и овладел ею
33. Simon autem exiit et venit usque ad Ascalonem et ad proxima praesidia et declinavit in Ioppen et occupavit eam;
34. ибо он услышал, что [Иоппияне] хотят сдать крепость войскам Димитрия и поставил там стражу, чтобы охранять ее.
34. audivit enim quod vellent praesidium tradere partibus Demetrii, et posuit ibi custodes, ut custodirent eam.
35. И возвратился Ионафан, и созвал старейшин народа, и советовался с ними, чтобы построить крепости в Иудее,
35. Et reversus est Ionathas et convocavit seniores populi et cogitavit cum eis aedificare praesidia in Iudaea
36. возвысить стены Иерусалима и воздвигнуть высокую стену между крепостью и городом, дабы отделить ее от города, так чтобы она была особо и не было бы в ней ни купли, ни продажи.
36. et altius extollere muros Ierusalem et exaltare altitudinem magnam inter medium arcis et civitatis, ut separaret eam a civitate, ut esset ipsa singulariter, ut neque emant neque vendant.
37. Когда собрались устроить город и дошли до стены у потока с восточной стороны, то построили так называемую Хафенафу.
37. Et convenerunt, ut aedificarent civitatem; et cecidit de muro, qui erat super torrentem a subsolano, et reparavit eum, qui vocatur Chaphenatha.
38. А Симон построил Адиду в Сефиле и укрепил ворота и запоры.
38. Et Simon aedificavit Adida in Sephela et munivit eam et imposuit portas et seras.
39. Между тем Трифон домогался сделаться царем Азии и возложить на себя венец и поднять руку на царя Антиоха,
39. Et quaesivit Tryphon regnare Asiae et imponere sibi diadema et extendere manum in Antiochum regem.
40. но опасался, как бы не воспрепятствовал ему Ионафан и не начал против него войны; поэтому искал случая, чтобы взять Ионафана и убить, и, поднявшись, пошел в Вефсан.
40. Et veritus est, ne forte non permitteret eum Ionathas et ne forte pugnaret adversus eum, et quaerebat comprehendere eum et occidere et exsurgens abiit in Bethsan.
41. И вышел Ионафан навстречу ему с сорока тысячами избранных мужей, готовых к битве, и пришел в Вефсан.
41. Et exivit Ionathas obviam illi cum quadraginta milibus virorum electorum in proelium et venit Bethsan.
42. Когда Трифон увидел, что Ионафан идет с многочисленным войском, то побоялся поднять на него руки.
42. Et vidit Tryphon quia venit cum exercitu multo et extendere in eum manus timuit
43. И принял его с честью, и представил его всем друзьям своим, дал ему подарки, приказал войскам своим повиноваться ему, как себе самому.
43. et excepit eum cum honore et commendavit eum omnibus amicis suis et dedit ei munera et praecepit exercitibus suis, ut oboedirent ei sicut sibi.
44. Потом сказал Ионафану: для чего ты утруждаешь весь этот народ, когда не предстоит нам войны?
44. Et dixit Ionathae: “ Ut quid vexasti universum populum, cum bellum nobis non sit?
45. Итак, отпусти их теперь в домы их, а для себя избери немногих мужей, которые были бы с тобою, и пойдем со мною в Птолемаиду, и я передам ее тебе и другие крепости и остальные войска и всех, заведующих сборами, и потом возвращусь; ибо для этого я и нахожусь здесь.
45. Et nunc remitte eos in domos suas. Elige autem tibi viros paucos, qui tecum sint, et veni mecum Ptolemaidam, et tradam eam tibi et reliqua praesidia et reliquum exercitum et universos praepositos negotiis et conversus abibo; propterea enim veni ”.
46. И поверил ему Ионафан, и сделал так, как он сказал, и отпустил войска, и они отправились в землю Иудейскую;
46. Et credidit ei et fecit, sicut dixit, et dimisit exercitum, et abierunt in terram Iudae.
47. с собою же оставил три тысячи мужей, из которых две тысячи оставил в Галилее, тысяча же отправилась с ним.
47. Retinuit autem secum tria milia virorum, ex quibus remisit in Galilaeam duo milia; mille autem venerunt cum eo.
48. Но как скоро вошел Ионафан в Птолемаиду, Птолемаидяне заперли ворота и схватили его, и всех вошедших с ним убили мечом.
48. Ut autem intravit Ptolemaidam Ionathas, clauserunt portas Ptolemenses et comprehenderunt eum; et omnes, qui cum eo intraverant, gladio interfecerunt.
49. Тогда Трифон послал войско и конницу в Галилею и на великую равнину, чтобы истребить всех бывших с Ионафаном.
49. Et misit Tryphon exercitum et equites in Galilaeam et in campum magnum, ut perderent omnes socios Ionathae.
50. Но они, услышав, что Ионафан схвачен и погиб и бывшие с ним, ободрили друг друга и вышли густым строем, готовые сразиться.
50. At illi, cum cognovissent quia comprehensus est Ionathas et periit, et omnes, qui cum eo erant, hortati sunt semetipsos et ibant conglobati parati in proelium.
51. И увидели преследующие, что дело идет о жизни, и возвратились назад.
51. Et videntes hi, qui insecuti fuerant, quia pro anima res est illis, reversi sunt;
52. А они все благополучно пришли в землю Иудейскую и оплакивали Ионафана и бывших с ним, и были в большом страхе, и весь Израиль плакал горьким плачем.
52. illi autem venerunt omnes cum pace in terram Iudae et planxerunt Ionathan et eos, qui cum ipso fuerant, et timuerunt valde; et luxit Israel luctu magno.
53. Тогда все окрестные народы искали истребить их, ибо говорили: теперь нет у них начальника и поборника; итак, будем теперь воевать против них и истребим из среды людей память их.
53. Et quaesierunt omnes gentes, quae erant in circuitu eorum, conterere eos; dixerunt enim:
54. “Non habent principem et adiuvantem; nunc ergo expugnemus illos et tollamus de hominibus memoriam eorum ”.