Священное Писание

1. Бдительность над богатством изнуряет тело, и забота о нем отгоняет сон.
1. Vigilia divitis tabefacit carnes,
et cogitatus illius aufert somnum;
2. Бдительная забота не дает дремать, и тяжкая болезнь отнимает сон.
2. cogitatus victus avertit somnum,
et infirmitas gravis a somno excitat.
3. Потрудился богатый при умножении имуществ - и в покое насыщается своими благами.
3. Laboravit dives in congregatione substantiae
et, si requiescit, replebitur deliciis suis;
4. Потрудился бедный при недостатках в жизни - и в покое остается скудным.
4. laboravit pauper in penuria victus
et, si requiescit, inops fit.
5. Любящий золото не будет прав, и кто гоняется за тлением, наполнится им.
5. Qui aurum diligit, non iustificabitur,
et, qui insequitur lucrum, in eo oberrabit.
6. Многие ради золота подверглись падению, и погибель их была пред лицем их;
6. Multi dati sunt in ruinam auri gratia,
et facta est in facie ipsorum perditio illorum.
7. оно - дерево преткновения для приносящих ему жертвы, и всякий несмысленный будет уловлен им.
7. Lignum offensionis est aurum sacrificantium;
vae illis, qui sectantur illud:
et omnis imprudens capietur in illo.
8. Счастлив богач, который оказался безукоризненным и который не гонялся за золотом.
8. Beatus dives, qui inventus est sine macula
et qui post aurum non abiit
nec speravit in pecunia et thesauris.
9. Кто он? и мы прославим его; ибо он сделал чудо в народе своем.
9. Quis est hic, et laudabimus eum?
Fecit enim mirabilia in populo suo.
10. Кто был искушаем золотом - и остался непорочным? Да будет это в похвалу ему.
10. Quis probatus est in illo et perfectus est?
Erit illi gloria aeterna.
Quis potuit transgredi et non est transgressus,
facere mala et non fecit?
11. Кто мог погрешить - и не погрешил, сделать зло - и не сделал?
11. Ideo stabilita sunt bona illius in Domino,
et eleemosynas illius enarrabit omnis ecclesia sanctorum.
12. Прочно будет богатство его, и о милостынях его будет возвещать собрание.
12. De continentia.
Supra mensam magnam sedisti?
Non aperias super illam faucem tuam prior.
13. Когда ты сядешь за богатый стол, не раскрывай на него гортани твоей
13. Non dicas: “Multa sunt, quae super illam sunt!”.
14. и не говори: "много же на нем!" Помни, что алчный глаз - злая вещь.
14. Memento quoniam malum est oculus nequam;
oculum nequam odit Deus.
15. Что из сотворенного завистливее глаза? Потому он плачет о всем, что видит.
15. Nequius oculo quid creatum est?
Ideo ab omni facie lacrimatur.
16. Куда он посмотрит, не протягивай руки, и не сталкивайся с ним в блюде.
16. Quocumque aspexerit, ne extendas manum tuam prior
et invidia contaminatus erubescas;
17. Суди о ближнем по себе и о всяком действии рассуждай.
17. nec comprimaris cum eo in catino.
18. Ешь, как человек, что тебе предложено, и не пресыщайся, чтобы не возненавидели тебя;
18. Intellege, quae sunt proximi tui, ex teipso
et de omni verbo cogita;
19. переставай есть первый из вежливости и не будь алчен, чтобы не послужить соблазном;
19. utere quasi homo frugi his, quae tibi apponuntur,
ne, cum manducas multum, odio habearis.
20. и если ты сядешь посреди многих, то не протягивай руки твоей прежде них.
20. Cessa prior disciplinae causa
et noli nimius esse, ne forte offendas.
21. Немногим довольствуется человек благовоспитанный, и потому он не страдает одышкою на своем ложе.
21. Et, si in medio multorum sedisti,
prior illis ne extendas manum tuam nec prior poscas bibere.
22. Здоровый сон бывает при умеренности желудка: встал рано, и душа его с ним;
22. Quam sufficiens est homini erudito vinum exiguum!
Et in dormiendo non laborabis ab illo et non senties dolorem.
23. страдание бессонницею и холера и резь в животе бывают у человека ненасытного.
23. Vigilia, cholera et tortura ventris viro infrunito;
24. Если ты обременил себя яствами, то встань из-за стола и отдохни.
24. somnus sanitatis in homine parco:
dormiet usque mane, et anima illius cum ipso delectabitur.
25. Послушай меня, сын мой, и не пренебреги мною, и впоследствии ты поймешь слова мои.
25. Et, si coactus fueris in edendo multum,
surge e medio, evome, et refrigerabit te,
et non adduces corpori tuo infirmitatem.
26. Во всех делах твоих будь осмотрителен, и никакая болезнь не приключится тебе.
26. Audi me, fili, et ne spernas me
et in novissimo invenies verba mea.
27. Щедрого на хлебы будут благословлять уста, и свидетельство о доброте его - верно;
27. In omnibus operibus tuis esto modestus,
et omnis infirmitas non occurret tibi.
28. против скупого на хлеб будет роптать город, и свидетельство о скупости его - справедливо.
28. Splendidum in panibus benedicent labia multorum,
et testimonium bonitatis illius fidele;
29. Против вина не показывай себя храбрым, ибо многих погубило вино.
29. nequissimo in pane murmurabit civitas,
et testimonium nequitiae illius verum est.
30. Печь испытывает крепость лезвия закалкою; так вино испытывает сердца гордых - пьянством.
30. In vino noli provocare;
multos enim exterminavit vinum.
31. Вино полезно для жизни человека, если будешь пить его умеренно.
31. Fornax probat aciem ferri in intinctione:
sic vinum in lite corda superborum.
32. Что за жизнь без вина? оно сотворено на веселие людям.
32. Quasi vita hominibus vinum,
si bibas illud moderate.
33. Отрада сердцу и утешение душе - вино, умеренно употребляемое вовремя;
33. Quae est vita ei, qui minuitur vino?
34. горесть для души - вино, когда пьют его много, при раздражении и ссоре.
34. Quid defraudat vitam? Mors.
35. Излишнее употребление вина увеличивает ярость неразумного до преткновения, умаляя крепость его и причиняя раны.
35. Vinum in iucunditatem creatum est
et non in ebrietatem, ab initio.
36. На пиру за вином не упрекай ближнего и не унижай его во время его веселья;
36. Exsultatio animae et gaudium et voluptas cordis
vinum moderate potatum in tempore;
37. не говори ему оскорбительных слов и не обременяй его требованиями.
37. sanitas est animae et corpori sobrius potus.
38. Vinum multum potatum irritationem
et iram et ruinas multas facit.
39. Amaritudo animae vinum multum potatum
in irritatione et ruina.
40. Ebrietas multiplicat animositatem imprudentis in offensionem,
minorans virtutem et faciens vulnera.
41. In convivio vini non arguas proximum
et non despicias eum in iucunditate illius;
42. verba improperii non dicas illi
et non premas illum in repetendo.