Священное Писание

1. Боящемуся Господа не приключится зла, но и в искушении Он избавит его.
1. Timenti Dominum non occurrent mala,
sed in tentatione Deus illum iterum conservabit et liberabit a malis.
2. Мудрый муж не возненавидит закона, а притворно держащийся его - как корабль в бурю.
2. Sapiens non odit mandata et iustitias
et non illidetur quasi in procella navis.
3. Разумный человек верит закону, и закон для него верен, как ответ урима.
3. Homo sensatus credit verbo Dei,
et lex illi fidelis sicut qui interrogationem manifestat.
4. Приготовь слово - и будешь выслушан; собери наставления - и отвечай.
4. Para verba et sic deprecatus exaudieris
et conservabis disciplinam et tunc respondebis.
5. Колесо в колеснице - сердце глупого, и как вертящаяся ось - мысль его.
5. Praecordia fatui quasi rota carri,
et quasi axis versatilis cogitatus illius.
6. Насмешливый друг то же, что ярый конь, который под всяким седоком ржет.
6. Equus admissarius, sic et amicus subsannator:
sub omni suprasedente hinnit.
7. Почему один день лучше другого, тогда как каждый дневной свет в году исходит от солнца?
7. Quare dies diem superat,
si omnis lux anni a sole?
8. Они разделены премудростью Господа; Он отличил времена и празднества:
8. A Domini scientia separati sunt,
9. некоторые из них Он возвысил и освятил, а прочие положил в числе обыкновенных дней.
9. et immutavit tempora et dies festos ipsorum.
10. И все люди из праха, и Адам был создан из земли;
10. Ex ipsis exaltavit et magnificavit Deus
et ex ipsis posuit in numerum dierum.
Et omnes homines de solo,
et ex terra creatus est Adam.
11. но по всеведению Своему Господь положил различие между ними и назначил им разные пути:
11. In multitudine disciplinae Dominus separavit eos
et immutavit vias eorum:
12. одних из них благословил и возвысил, других освятил и приблизил к Себе, а иных проклял и унизил и сдвинул с места их.
12. ex ipsis benedixit et exaltavit
et ex ipsis sanctificavit et ad se applicavit;
ex ipsis maledixit et humiliavit
et convertit illos a statione ipsorum.
13. Как глина у горшечника в руке его и все судьбы ее в его произволе, так люди - в руке Сотворившего их, и Он воздает им по суду Своему.
13. Quasi lutum figuli in manu ipsius
plasmare illud et disponere
14. Как напротив зла - добро и напротив смерти - жизнь, так напротив благочестивого - грешник. Так смотри и на все дела Всевышнего: их по два, одно напротив другого.
14. secundum beneplacitum eius,
sic homo in manu illius, qui se fecit
et reddet illi secundum iudicium suum.
15. И я последний бодрственно потрудился, как подбиравший позади собирателей винограда,
15. Contra malum bonum est,
et contra mortem vita;
sic et contra virum iustum peccator.
Et sic intuere in omnia opera Altissimi,
duo et duo, et unum contra unum.
16. и по благословению Господа успел и наполнил точило, как собиратель винограда.
16. Et ego novissimus evigilavi
et, quasi qui colligit acinos post vindemiatores,
17. Поймите, что я трудился не для себя одного, но для всех ищущих наставления.
17. in benedictione Dei et ipse praecessi
et, quasi qui vindemiat, replevi torcular.
18. Послушайте меня, князья народа, и внимайте, начальники собрания:
18. Respicite quoniam non mihi soli laboravi
sed omnibus exquirentibus disciplinam.
19. ни сыну, ни жене, ни брату, ни другу не давай власти над тобою при жизни твоей;
19. Audite me, magnates populi;
et rectores ecclesiae, auribus percipite.
20. и не отдавай другому имения твоего, чтобы, раскаявшись, не умолять о нем.
20. Filio et mulieri, fratri et amico
non des potestatem super te in vita tua;
et non dederis alii possessionem tuam,
ne forte paeniteat te et depreceris pro illis.
21. Доколе ты жив и дыхание в тебе, не заменяй себя никем;
21. Dum adhuc superes et aspiras,
non commutes teipsum cum omni carne.
22. ибо лучше, чтобы дети просили тебя, нежели тебе смотреть в руки сыновей твоих.
22. Melius est enim, ut filii tui te rogent,
quam te respicere in manus filiorum tuorum.
23. Во всех делах твоих будь главным, и не клади пятна на честь твою.
23. In omnibus operibus tuis praecellens esto,
24. При скончании дней жизни твоей и при смерти передай наследство.
24. ne dederis maculam in gloria tua.
In die consummationis dierum vitae tuae
et in tempore exitus tui distribue hereditatem tuam.
25. Корм, палка и бремя - для осла; хлеб, наказание и дело - для раба.
25. Cibaria et virga et onus asino,
panis et disciplina et opus servo.
26. Занимай раба работою - и будешь иметь покой; ослабь руки ему - и он будет искать свободы.
26. Operare per servum et invenies requiem;
laxa manus illi, et quaeret libertatem.
27. Ярмо и ремень согнут выю вола, а для лукавого раба - узы и раны;
27. Iugum et lorum curvant collum,
et servum inclinant operationes assiduae.
28. употребляй его на работу, чтобы он не оставался в праздности, ибо праздность научила многому худому;
28. Servo malevolo tortura et compedes,
mitte illum in operationem, ne vacet:
29. приставь его к делу, как ему следует, и если он не будет повиноваться, наложи на него тяжкие оковы.
29. multam enim malitiam docuit otiositas.
30. Но ни на кого не налагай лишнего и ничего не делай без рассуждения.
30. In opera constitue eum, sic enim condecet illum;
quod si non obaudierit, curva illum compedibus,
sed non immoderate in omnem carnem;
verum sine iudicio nihil facias grave.
31. Если есть у тебя раб, то да будет он как ты, ибо ты приобрел его кровью;
31. Si est tibi servus unicus, sit tibi quasi anima tua,
quoniam sicut te indigebis illo.
Si est tibi servus unicus, quasi fratrem sic eum tracta,
ne in sanguinem animae tuae irascaris.
32. если есть у тебя раб, то поступай с ним, как с братом, ибо ты будешь нуждаться в нем, как в душе твоей;
32. Si laeseris eum iniuste, in fugam convertetur;
33. если ты будешь обижать его, и он встанет и убежит от тебя, то на какой дороге ты будешь искать его?
33. et, si surgens discesserit,
in qua via quaeras illum, nescis.