Священное Писание

1. Мудрый правитель научит народ свой, и правление разумного будет благоустроено.
1. Iudex sapiens instituet populum suum,
et principatus sensati stabilis erit.
2. Каков правитель народа, таковы и служащие при нем; и каков начальствующий над городом, таковы и все живущие в нем.
2. Secundum iudicem populi sic et ministri eius,
et qualis rector est civitatis, tales et inhabitantes in ea.
3. Царь ненаученный погубит народ свой, а при благоразумии сильных устроится город.
3. Rex insipiens perdet populum suum,
et civitates inhabitabuntur per sensum potentium.
4. В руке Господа власть над землею, и человека потребного Он вовремя воздвигнет на ней.
4. In manu Dei potestas terrae,
et utilem rectorem suscitabit in tempus super illam.
5. В руке Господа благоуспешность человека, и на лице книжника Он отпечатлеет славу Свою.
5. In manu Dei prosperitas hominis,
et super faciem scribae imponet honorem suum.
6. Не гневайся за всякое оскорбление на ближнего, и никого не оскорбляй делом.
6. Pro omni iniuria proximi ne rependas
et nihil agas in operibus superbiae.
7. Гордость ненавистна и Господу и людям и преступна против обоих.
7. Odibilis coram Deo est et hominibus superbia,
et utrisque execrabilis omnis vexatio.
8. Владычество переходит от народа к народу по причине несправедливости, обид и любостяжания.
8. Regnum a gente in gentem transfertur
propter iniustitias et contumelias et divitias dolosas.
9. Что гордится земля и пепел?
9. Avaro autem nihil est scelestius,
hic enim et animam suam venalem habet.
10. И при жизни извергаются внутренности его.
10. Quid superbit terra et cinis?
Quoniam in vita sua proiecit intima sua.
11. Продолжительною болезнью врач пренебрегает:
11. Languor prolixior gravat medicum,
brevis languor serenat medicum.
12. и вот, ныне царь, а завтра умирает.
12. Omnis potentatus brevis vita,
sic et rex hodie est et cras morietur.
13. Когда же человек умрет, то наследием его становятся пресмыкающиеся, звери и черви.
13. Cum enim morietur homo,
hereditabit serpentes et bestias et vermes.
14. Начало гордости - удаление человека от Господа и отступление сердца его от Творца его;
14. Initium superbiae hominis apostatare a Deo;
15. ибо начало греха - гордость, и обладаемый ею изрыгает мерзость;
15. et ab eo, qui fecit illum, recessit cor eius.
Quoniam initium omnis peccati est superbia,
qui tenuerit illam, ebulliet maledictum,
et subvertet eum in finem.
16. и за это Господь посылает на него страшные наказания и вконец низлагает его.
16. Propterea mirabiles fecit Dominus plagas malorum
et destruxit eos usque in finem.
17. Господь низвергает престолы властителей и посаждает кротких на место их.
17. Sedes ducum superborum destruxit Deus
et sedere fecit mites pro eis.
18. Господь вырывает с корнем народы и насаждает, вместо них, смиренных.
18. Radices gentium superbarum eradicavit Deus
et plantavit humiles pro ipsis.
19. Господь опустошает страны народов и разрушает их до оснований земли.
19. Terras gentium evertit Dominus
et perdidit eas usque ad fundamentum.
20. Он иссушает их, и погубляет людей и истребляет от земли память их.
20. Arefecit ex ipsis et disperdidit eos
et cessare fecit memoriam eorum a terra.
21. Гордость не сотворена для людей, ни ярость гнева - для рождающихся от жен.
21. Memoriam superborum perdidit Deus
et reliquit memoriam humilium sensu.
22. Семя почтенное какое? - Семя человеческое. Семя почтенное какое? - Боящиеся Господа.
22. Non est creata hominibus superbia,
neque iracundia nato mulierum.
23. Семя бесчестное какое? - Семя человеческое. Семя бесчестное какое? - Преступающие заповеди.
23. Semen hominum honoratum hoc,
quod timet Deum;
semen autem hoc exhonorabitur,
quod praeterit mandata Domini.
24. Старший между братьями - в почтении у них, так и боящиеся Господа - в очах Его.
24. In medio fratrum rector illorum in honore;
et, qui timent Dominum, erunt in oculis illius.
25. Богат ли кто и славен, или беден, похвала их - страх Господень.
25. Peregrinus, advena et pauper:
timor Dei est gloria eorum.
26. Несправедливо - бесчестить разумного бедного, и не должно прославлять мужа грешного.
26. Noli despicere hominem iustum pauperem
et noli magnificare virum peccatorem divitem.
27. Почтенны вельможа, судья и властелин, но нет из них больше боящегося Господа.
27. Magnus et iudex et potens est in honore,
sed non est maior illo, qui timet Deum.
28. Рабу мудрому будут служить свободные, и разумный человек, будучи наставляем им, не будет роптать.
28. Servo sensato liberi servient;
et vir prudens et disciplinatus non murmurabit correptus.
29. Не умничай много, чтобы делать дело твое, и не хвались во время нужды.
29. Noli extollere te in faciendo opere tuo
et noli gloriari in tempore angustiae tuae.
30. Лучше тот, кто трудится и имеет во всем достаток, нежели кто праздно ходит и хвалится, но нуждается в хлебе.
30. Melior est, qui operatur et abundat in omnibus,
quam qui gloriatur et eget pane.
31. Сын мой! кротостью прославляй душу твою и воздавай ей честь по ее достоинству.
31. Fili, in mansuetudine honora animam tuam
et da illi victum cultumque secundum meritum suum.
32. Кто будет оправдывать согрешающего против души своей? И кто будет хвалить позорящего жизнь свою?
32. Peccantem in animam suam quis iustificabit?
Et quis honorificabit exhonorantem animam suam?
33. Бедного почитают за познания его, а богатого - за его богатство:
33. Est pauper, qui honoratur propter disciplinam et timorem suum,
et est homo, qui honorificatur propter substantiam suam.
34. уважаемый же в бедности насколько больше будет уважаем в богатстве? А бесславный в богатстве насколько будет бесславнее в бедности?
34. Qui autem honoratur in paupertate, quanto magis in substantia!
Et, qui exhonoratur in substantia, quanto magis in paupertate!